7 tips om een wooncoöperatie te starten

25 mei 2020 - 

Chandar is 31 wanneer hij samen met twintig vrienden wooncoöperatie De Warren opricht. De gezamenlijke woondroom van hem en zijn vrienden vergt tijd en grondig onderzoek. Inmiddels is hun project een voorbeeld voor anderen met eenzelfde woondroom. De plannen en financiering zijn rond en in de loop van 2020 zal de bouw beginnen. Vanuit zijn tijdelijke woning in broedplaats SUP in Amsterdam vertelt hij over hoe de wooncoöperatie tot stand kwam, over de ondersteuning van !WOON, over de innovatieve manieren van financiering en wanneer de eerste palen de grond in gaan. Chandar geeft praktische tips voor mensen die een wooncoöperatie willen starten.

Ga voor individuele appartementen met gedeelde ruimtes

Chandar is gewend om met meerdere mensen samen te wonen. SUP aan het Surinameplein is een culturele en sociale broedplaats, waar hij met zijn vrouw en vrienden woont die ook in het bestuur van De Warren zitten. Hun kamer bedraagt 16 m2 en daarbij zijn diverse gezamenlijke ruimtes zoals een studeerkamer, atelier, meditatieruimte, woonkamer en keuken. Dit is in het klein wat ze met de Warren in het groot willen realiseren. Straks bij De Warren worden de individuele appartementen flink ruimer (studio’s van 20m2 tot 70m2 voor gezinnen) en komt er een garage voor 14 e-auto’s, een dakterras, groentekas, grote tuin, gedeelde industriële wasmachines, kinderspeelruimte, coworkingspace, makerspace (om te klussen), danszaal/yogastudio, iedere verdieping een gemeenschappelijk keuken plus op de begane grond één grote gemeenschappelijke keuken. Het project biedt plek aan 50 mensen, waarvan een groot deel vrienden van Chandar. Hun pand wordt expliciet zo ingericht dat die ook bereikbaar is voor mensen met rolstoel en mensen op latere leeftijd. Op dit moment zijn de meesten 40 jaar en jonger, maar op termijn zullen de leeftijden mengen.

Start een onderzoeksgroep

Nadat de vrienden met succes in Portugal een permaboerderij hadden opgericht, verlangden ze bij terugkomst in Nederland naar de manier van samenleven van toen. Ze richtten met 20 mensen een onderzoeksgroep op om te kijken hoe ze hun gezamenlijke woondroom konden realiseren. In 2016 stuitten ze op de vorm van een wooncoöperatie. Een jaar later zochten ze een locatie voor hun woondroom en !WOON adviseur Clemens Mol mailde hen over een tender van de gemeente voor bouwgrond op het Centrumeiland. In drie weken tijd werkten ze 24/7 vanuit broedplaats de Ceuvel om de ruggengraat van het plan in elkaar te zetten. Hun harde werken werd beloond: zij wonnen de tender. Met als resultaat dat eind augustus 2020 de eerste heipalen de grond ingaan.

Vraag advies en begeleiding

Dat hun woningen gebouwd gaan worden is een fantastisch resultaat van hun gezamenlijke inspanning en goede voorbereiding. Wat de groep kenmerkt is hun gezamenlijke woondroom en doorzettingsvermogen, want het plan en de oprichting van de wooncoöperatie hadden veel voeten in de aarde. Het plan moest op sociaal, juridisch en financieel gebied kloppen. Met name bij de laatste twee aspecten bracht Clemens Mol van !WOON zijn expertise in: hij keek mee met de organisatievorm, hielp met de statuten en was een belangrijke schakel richting de bank die de wooncoöperatie hielp te financieren.

Zorg voor gedeelde peilers

De groep heeft mede door de permaboerderij in Portugal en hun culturele festivals onder de naam Konijn sterke gedeelde peilers, waarvan de eerste ‘samen staat we sterk’ is. Zij hebben het vertrouwen in elkaar en in de mensen om hen heen. Iedereen wil in de basis altijd het goede doen en meewerken. Daarbij is duurzaam wonen voor hen evident. Het is geen vraag of discussie óf er zonnepanelen komen. “Als we verder kunnen, gaan we verder. We willen een positieve impact en zo min mogelijk milieudruk”, aldus Chandar. Ten derde vindt de groep het belangrijk dat mensen met een culturele creatieve insteek en zzp-ers met kleinere beurs ook een plek krijgen. Daarom houden ze de huren betaalbaar, variërend tussen de 450 en 1000 euro per maand. Met deze huurprijzen zitten zij 20 tot 30% onder de marktprijs.

Wees onderscheidend en deel je ervaringen

Veel groepen die nu bezig zijn begrijpen dat betaalbaar wonen en duurzaamheid belangrijk zijn. De Warren onderscheidt zich daarnaast omdat zij onderkennen de eersten te zijn en daarmee de verantwoordelijkheid nemen voor mensen met dezelfde woondroom. Zij hebben een livinglab aanpak en delen hun lessen, hun tools en manier van werken op hun website. Zo geven zij op 29 mei hun eerste webinar “zodat de volgenden niet meer zo hard hoeven werken als wij”.

Wees creatief in het vinden van financiering

De Warren heeft vier bronnen van financiering van hun project. De grootste stroom met 75% is via de bank. De tweede grote financierder is het Participatiefonds Duurzame Economie Noord-Holland. Die investeert in nieuwe en sociale initiatieven zoals De Warren. De derde is de crowdfunding, waarbij mensen obligaties kopen voor 7, 15 of 20 jaar met rentepercentages tussen de  2,3  en 2,7%. Dat betekent dat ze jaarlijks die rente uitkeren en na de looptijd het geld terugstorten. Meer informatie hierover vindt u op hun Facebookpagina en website. De vierde bron zijn subsidies in de duurzaamheidssfeer, omdat ze met alles een stap extra zetten in verduurzaming. Zo zullen zij hun koude- en warmteopslag inpandig regelen, waardoor hun grote wens om volledig gasloos te leven en om eigenaar te worden van hun eigen energie werkelijkheid wordt.

Overwin de hobbels op je weg

De belangrijkste hobbel voor De Warren (en veel andere wooncoöperaties) is de voorfinanciering. “Voordat je grond hebt en je eerste palen gaat slaan, maak je veel kosten voor de architect, installatie adviseur, constructeur, je aannemer. En daarnaast maak je juridische kosten, zoals voor de oprichting van de vereniging, erfpacht en dat soort dingen. Dat is zo’n 5% van het totale bedrag en dat is een bedrag dat een groep burgers natuurlijk helemaal niet heeft. Gelukkig had de provincie geld klaarstaan voor collectieve woonprojecten, dus daar konden we een groot deel mee dekken. Met hang en vliegwerk hebben we nog financiering bij elkaar kunnen sprokkelen, maar dat vereiste creativiteit en doorzetting”, aldus Chandar.

Tot slot

Op de vraag hoe het is om zo lang te wachten tot het gebouw er staat (en wat dat met de groep doet), zegt Chandar: “Ieder bouwproject duurt lang, en vaak ook langer dan je zou willen. Gelukkig is er een verlenging geweest van het contract voor onze huidige Broedplaats SUP waardoor de urgentie iets minder hoog werd. Veel van de mensen in de groep willen echt heel graag samen in dit nieuwe pand gaan wonen. Van de originele groep zijn de meeste mensen nog steeds aangesloten en dat vind ik een mooi teken.”

Wilt u ook een wooncoöperatie starten of wilt u zich oriënteren en gelijkgestemden ontmoeten? !WOON organiseert gratis basiscursussen en biedt begeleiding.

Met dank aan Natrufied Architecture voor het beeldmateriaal.

Een wooncoöperatie opzetten